Quy định chung về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất.
Vấn đề về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất được quy định cụ thể tại Chương VI Luật đất đai 2013 và được hướng dẫn tại Nghị định số 47/2014/NĐ-CP ngày 15/05/2014 của Chính phủ.
-Theo đó, khi thu hồi đất, Nhà nước sẽ bồi thường về đất và các chi phí đầu tư vào đất còn lại. Chi phí đầu tư vào đất còn lại là chi phí mà người sử dụng đất đã đầu tư vào đất phù hợp với mục đích sử dụng đất nhưng đến thời điểm cơ quan nhà nước có thẩm quyền ra quyết định thu hồi đất còn chưa thu hồi hết: Chi phí đầu tư vào đất còn lại gồm toàn bộ hoặc một phần của các khoản chi phí sau: Chi phí san lấp mặt bằng; chi phí cải tạo làm tăng độ màu mỡ của đất, thau chua rửa mặn, chống xói mòn, xâm thực đối với đất sử dụng vào mục đích sản xuất nông nghiệp; chi phí gia cố khả năng chịu lực chống rung, sụt lún đất đối với đất làm mặt bằng sản xuất kinh doanh; chi phí khác có liên quan đã đầu tư vào đất phù hợp với mục đích sử dụng đất (quy định tại khoản 2 Điều 3 Nghị định số 47/2014/NĐ-CP).
-Việc bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất ở sẽ được áp dụng đối với trường hợp thu hồi hết đất ở hoặc phần diện tích đất ở còn lại sau thu hồi không đủ điều kiện để ở theo quy định của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh. Nếu hộ gia đình, cá nhân sau khi bị thu hồi đất không còn đất ở, nhà ở nào khác trong địa bàn xã, phường, thị trấn nơi có đất ở thu hồi thì được bồi thường bằng đất ở hoặc nhà ở tái định cư; nếu hộ gia đình, cá nhân sau khi bị thu hồi đất còn đất ở, nhà ở khác trong địa bàn xã, phường, thị trấn nơi có đất ở thu hồi thì được bồi thường bằng tiền. Đối với địa phương có điều kiện về quỹ đất ở thì được xem xét để bồi thường bằng đất ở….
-Mức bồi thường nhà, công trình trên đất bằng tổng giá trị hiện có của nhà, công trình bị thiệt hại. Đối với trường hợp nhà, công trình xây dựng trên đất bị phá dỡ một phần mà phần còn lại không còn sử dụng được thì bồi thường cho toàn bộ nhà, công trình; trường hợp nhà, công trình xây dựng khác bị phá dỡ một phần, những vẫn tồn tại và sử dụng được phần còn lại thì bồi thường phần giá trị công trình bị phá dỡ và chi phí để sửa chữa, hoàn thiện phần còn lại theo tiêu chuẩn kỹ thuật tương đương của nhà, công trình trước khi bị phá dỡ.
-Trong trường hợp thu hồi đất ở mà hộ gia đình, cá nhân phải di chuyển chỗ ở thì sẽ được hỗ trợ tái định cư theo 2 cách: Thứ nhất, nhận đất ở, nhà ở tái định cư; trong trường hợp số tiền bồi thường đất nhỏ hơn giá trị đất ở, nhà ở tái định cư thì được hỗ trợ khoản chênh lệch giá trị; Thứ hai, nếu hộ gia đình, cá nhân tự lo chỗ ở (không nhận đất ở, nhà ở tái định cư) thì ngoài việc được bồi thường về đất còn được nhận khoản tiền hỗ trợ tái định cư.
-Đối với việc di chuyển mồ mả thì người có mồ mả phải di chuyển được bố trí đất và được bồi thường chi phí đào, bốc, di chuyển, xây dựng mới và các chi phí hợp lý khác có liên quan trực tiếp. Mức bồi thường cho trường hợp này sẽ được Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định cụ thể sao cho phù hợp với tập quán và thực tế tại địa phương.
