Tư vấn về tranh chấp lối đi chung.
Thưa luật sư, nhà tôi trước đây và nhà ông B bên cạnh cùng nhau đi một lối đi chung. Sau đó, nhà ông B bên cạnh đã bán nhà cho gia đình ông C. Gia đình nhà ông C đi làm sổ đỏ và đã gộp cả phần đất đi chung vào phần đất của gia đình ông ấy và mở một lối đi khác dành riêng cho gia đình ông ấy. Do gia đình tôi lúc đó không ở địa phương nên không biết. Hiện giờ thửa đất nhà tôi không có lối đi ra ngoài đường. Tôi có trao đổi với gia đình nhà ông C về việc mở lại lối đi chung này nhưng gia đình ông C nhất quyết không đồng ý. Xin luật sư tư vấn cho tôi, tôi phải làm gì để mở lại lối đi cho gia đình nhà tôi? Thửa đất của nhà tôi đã được cấp sổ đỏ.
Trả lời:
Trường hợp của bạn, Luật sư tư vấn như sau:
Theo quy định của pháp luật, nhằm đảm bảo các lợi ích cơ bản cho chủ sở hữu bất động sản, chủ sở hữu bất động sản có một số quyền hạn nhất định sau:
Điều 273 Bộ luật dân sự 2005 quy định về quyền sử dụng hạn chế bất động sản liền kề: “Chủ sở hữu nhà, người sử dụng đất có quyền sử dụng bất động sản liền kề thuộc sở hữu của người khác để bảo đảm các nhu cầu của mình về lối đi, cấp, thoát nước, cấp khí ga, đường dây tải điện, thông tin liên lạc và các nhu cầu cần thiết khác một cách hợp lý, nhưng phải đền bù, nếu không có thoả thuận khác.”
Điều 275 Bộ luật dân sự 2005 quy định về quyền về lối đi qua bất động sản liền kề:
“1.Chủ sở hữu bất động sản bị vây bọc bởi các bất động sản của các chủ sở hữu khác mà không có lối đi ra, có quyền yêu cầu một trong những chủ sở hữu bất động sản liền kề dành cho mình một lối đi ra đến đường công cộng; người được yêu cầu có nghĩa vụ đáp ứng yêu cầu đó. Người được dành lối đi phải đền bù cho chủ sở hữu bất động sản liền kề, nếu không có thỏa thuận khác.
Lối đi được mở trên bất động sản liền kề nào mà được coi là thuận tiện và hợp lý nhất, có tính đến đặc điểm cụ thể của địa điểm, lợi ích của bất động sản bị vây bọc và thiệt hại gây ra là ít nhất cho bất động sản có mở lối đi.
2. Vị trí, giới hạn chiều dài, chiều rộng, chiều cao của lối đi do các bên thỏa thuận, bảo đả thuận tiện cho việc đi lại và ít gây phiền hà cho các bên; nếu có tranh chấp lối đi thì có quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền xác định.
3. Trong trường hợp bất động sản được chia thành nhiều phần cho các chủ sở hữu, chủ sử dụng khác nhau thì khi chia phải dành lối đi cần thiết cho người phía trong theo quy định khoản 2 điều này mà không có đền bù”.
Như vậy, căn cứ vào thực tiễn và căn cứ vào các quy định pháp luật nêu trên thì gia đình bạn cần xem xét hai trường hợp:
-Trường hợp Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà đất của gia đình bạn có ghi nhận về lối đi chung, cũng như trong bản đồ địa chính xã cũng ghi nhận phần lối đi chung này thì bạn hoàn toàn có quyền đòi lại phần đất này để tiếp tục sử dụng. Tức là bạn hoàn toàn có quyền yêu cầu gia đình ông C trả lại phần lối đi chung trước đây để mở lối đi.
-Trường hợp phần đất đang tranh chấp hoàn toàn thuộc sở hữu của gia đình ông C (trường hợp này ông C phải chứng minh được đây là phần đất của riêng gia đình ông C) mà phần đất của gia đình bạn lại bị bao bọc bởi các động sản khác, lối đi đang tranh chấp là lối đi duy nhất ra đường chung thì hoàn toàn có quyền yêu cầu gia đình ông C dành cho gia đình bạn một lối đi dẫn ra đường chung. Gia đình ông C có nghĩa vụ đáp ứng yêu cầu đó của gia đình bạn. Về diện tích lối đi cũng như mức đền bù cho phần đất làm lối đi này sẽ do hai bên tự thỏa thuận.
Nếu gia đình ông C không chấp nhận dành cho gia đình bạn một lối đi ra đường chung thì để được mở lối đi này, bạn hãy nhờ UBND cấp cơ sở can thiệp bằng việc hòa giải giữa hai bên. Khi UBND cấp cơ sở hòa giải không thành thì việc tranh chấp lối đi sẽ do TAND nơi có bất động sản giải quyết. Tòa án sẽ căn cứ quá trình sử dụng đất cũng như hồ sơ địa chính tại vị trí đất tranh chấp và các quy định pháp luật có liên quan để giải quyết tranh chấp về lối đi chung này.
Trân trọng!
— H2O —