Người khởi kiện không có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc có một trong các giấy tờ theo Điều 100 của Luật đất đai thì có quyền khởi kiện không?
Trả lời: Theo khoản 2 Điều 203 Luật đất đai 2013 thì thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai được quy định như sau:
“Tranh chấp đất đai mà đương sự không có Giấy chứng nhận hoặc không có một trong các loại giấy tờ quy định tại Điều 100 của Luật này thì đương sự chỉ được lựa chọn một trong hai hình thức giải quyết tranh chấp đất đai theo quy định sau đây:
- a) Nộp đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp tại Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền theo quy định tại khoản 3 Điều này;
- b) Khởi kiện tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự”
Điều 91 nghị định 43/2014/NĐ/CP hướng dẫn thi hành một số điều Luật đất đai 2013. Quy định căn cứ để giải quyết tranh chấp đất đai trong trường hợp các bên tranh chấp không có giấy tờ về quyền sử dụng đất:
- Tranh chấp đất đai trong trường hợp các bên tranh chấp không có Giấy chứng nhận hoặc không có một trong các loại giấy tờ quy định tạiĐiều 100 của Luật Đất đaivà Điều 18 của Nghị định này thì việc giải quyết tranh chấp được thực hiện dựa theo các căn cứ sau:
- a) Chứng cứ về nguồn gốc và quá trình sử dụng đất do các bên tranh chấp đất đai đưa ra;
- b) Thực tế diện tích đất mà các bên tranh chấp đang sử dụng ngoài diện tích đất đang có tranh chấp và bình quân diện tích đất cho một nhân khẩu tại địa phương;
- c) Sự phù hợp của hiện trạng sử dụng thửa đất đang có tranh chấp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt;
- d) Chính sách ưu đãi người có công của Nhà nước;
đ) Quy định của pháp luật về giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất.”
Như vậy trong các trường hợp tranh chấp đất đai, tranh chấp tài sản gắn liền với đất mà đất đó không có một trong các loại giấy tờ quy định tại Điều 100 của Luật Đất đai, Điều 18 Nghị định số 43/2014/NĐ-CP thì các đương sự có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết tranh chấp. Tuy nhiên để Tòa án thụ lý các đương sự cần cung cấp các tài liệu chứng cứ để làm rõ các vấn đề như: quyền sử dụng đất tranh chấp, tài sản gắn liền với đất đang tranh chấp; hoặc quyền, nghĩa vụ khác liên quan đến đất đang tranh chấp.
