Tình huống: Con/Em bị đánh, lấy điện thoại bởi một nhóm bạn học cùng trường và khác trường.
Gia đình đã làm đơn tố cáo, đơn đề nghị xử lý hình sự đối với nhóm bạn về các hành vi: cố ý gây thương tích, xâm phạm chỗ ở, lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
Tình huống – Bạo lực học đường
Sau khi xem các tài liệu, đơn gia đình gửi, chúng tôi có ý kiến như sau:
Thứ nhất, đối với hành vi cố ý gây thương tích. Theo quy định pháp luật:
Điều 134. Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác
- Người nào cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 11% đến 30% hoặc dưới 11% nhưng thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:
Như vậy việc xác hành vi phạm tội cố ý gây thương tích sẽ sẽ liên quan tỷ lệ thương tật, tỷ lệ thương tật càng cao thì trách nhiệm càng lớn, ngược lại nếu tỷ lệ thương tật ở mức độ thấp có thể không đến mức phải truy cứu trách nhiệm hình sự.
Trong tình huống và tài liệu ảnh chụp gửi kèm nêu ra có đoạn viết do cháu bị đánh cũng có hành động nói xấu, tuyên truyền việc bạn mình yêu đương người cùng họ dẫn đến bạn bị gia đình và hàng xóm chê cười cũng là một việc làm chưa tốt gây ảnh hưởng đến bạn cháu. (trường hợp nếu cháu thấy cần thiết có thể nói riêng với người nhà bạn).
Tuy nhiên hành vi bạn của cháu rủ bạn bè thành một nhóm đến nhà bạn gây sự đánh lộn như vậy là hành vi không tốt và mang tính chất bạo lực. Hành động này cần can thiệp và hạn chế để các cháu yên tâm đến trường học tập.
Thứ hai về hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Theo quy định của pháp luật
Điều 174. Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản
- Người nào bằng thủ đoạn gian dối chiếm đoạt tài sản của người khác trị giá từ 2.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng hoặc dưới 2.000.000 đồng nhưng thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:
- a) Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi chiếm đoạt tài sản mà còn vi phạm;
- b) Đã bị kết án về tội này hoặc về một trong các tội quy định tại các điều 168, 169, 170, 171, 172, 173, 175 và 290 của Bộ luật này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm;
- c) Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội;
- d) Tài sản là phương tiện kiếm sống chính của người bị hại và gia đình họ; tài sản là kỷ vật, di vật, đồ thờ cúng có giá trị đặc biệt về mặt tinh thần đối với người bị hại.
Ở đây cũng xem xét thêm các khía cạnh và tình tiết liên quan như: Nếu bạn cháu đến lấy điện thoại để đưa cho người khác như cháu đề nghị thì không cấu thành tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Khi cơ quan điều tra công an làm việc sẽ làm rõ mọi khía cạnh để thấy bản chất sự việc chứ không chỉ chốt lại 1 hành vi như chị cháu nói là: chỉ biết em này cầm thì em đó chịu trách nhiệm. Xem xét chiếc điện thoại sau khi bạn cầm đi thì bạn làm gì, có bán hay sử dụng lâu dài, đã trả lại cho bạn chưa…v.v.
Thứ ba, Đối với hành vi xâm phạm chỗ ở bất hợp pháp
Điều 158. Tội xâm phạm chỗ ở của người khác
- Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây xâm phạm chỗ ở của người khác, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm:
- a) Khám xét trái pháp luật chỗ ở của người khác;
- b) Dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực, gây sức ép về tinh thần hoặc thủ đoạn trái pháp luật khác buộc người khác phải rời khỏi chỗ ở hợp pháp của họ;
- c) Dùng mọi thủ đoạn trái pháp luật nhằm chiếm, giữ chỗ ở hoặc cản trở trái phép, không cho người đang ở hoặc quản lý hợp pháp chỗ ở được vào chỗ ở của họ;
- d) Tự ý xâm nhập chỗ ở của người khác mà không được sự đồng ý của chủ nhà hoặc người quản lý hợp pháp.
Các cấu thành tội phạm ở khoản 1 các điều trên thường là ở loại tội phạm ít nghiêm trọng. Các cháu bạn học đều thường ở nhóm tuổi 14 đến dưới 16 ở tuổi này chỉ chịu trách nhiệm hình sự với những tội phạm đặc biệt nghiêm trọng. Do các cháu còn ở tuổi vị thành niên chưa trưởng thành về mặt nhận thức hành vi do đó các quy định pháp luật đều hướng đến việc giáo dục các cháu để trưởng thành hơn về mặt nhận thức ở giai đoạn sau. Theo quy định về tuổi chịu trách nhiệm hình sự.
Điều 12. Tuổi chịu trách nhiệm hình sự
- Người từ đủ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự về mọi tội phạm, trừ những tội phạm mà Bộ luật này có quy định khác.
– Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm rất nghiêm trọng, tội phạm đặc biệt nghiêm trọng, cụ thể:
+ Tội giết người (Điều 123),
+ Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khoẻ của người khác (Điều 134)
+ Tội hiếp dâm (Điều 141)
+ Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi (điều 142)
+ Tội cưỡng dâm (theo điều 143)
+ Tội cưỡng dâm người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi (điều 144)
+ Tội mua bán người (điều 150)
+ Tội mua bán người dưới 16 tuổi (điều 151)
+ Tội cướp tài sản (Điều 168)
+ Tội bắt cóc nhằm chiếm đoạt tài sản (Điều 169)
+ Tội cưỡng đoạt tài sản (điều 170)
+ Tội cướp giật tài sản (điều 171)
+ Tội trộm cắp tài sản (điều 173)
+ Tội hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản (điều 178)
+ Tội sản xuất trái phép chất ma túy (Điều 248);
+ Tội tàng trữ trái phép chất ma túy (điều 249)
+ Tội vận chuyển trái phép chất ma túy (điều 250)
+ Tội mua bán trái phép chất ma túy ( Điều 251)
+ Tội chiếm đoạt chất ma túy (điều 252)
+ Tội tổ chức đua xe trái phép (điều 265)
+ Tội đua xe trái phép (điều 266)
+ Tội phát tán chương trình tin học gây hại cho hoạt động của mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử (điều 286)
+ Tội cản trở hoặc gây rối loạn hoạt động của mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử (điều 287)
+ Tội xâm nhập trái phép vào mạng máy tính, mạng viễn thông hoặc phương tiện điện tử của người khác (điều 289);
+ Tội sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản (điều 290)
+ Tội khủng bố (Điều 299),
+ Tội phá huỷ công trình, cơ sở, phương tiện quan trọng về an ninh quốc gia (điều 303) và
+ Tội chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt vũ khí quân dụng, phương tiện kỹ thuật quân sự (Điều 304)..
Như vậy gia đình cháu bị bạo hành nên có biên pháp, thông báo, phản ánh đến gia đình các bạn cháu và nhà trường, công an xã phường để phối hợp theo dõi và giáo dục các cháu có hành xử chưa phù hợp. Không nên tập trung quá vào các biện pháp xử lý mạnh (như truy cứu trách nhiệm hình sự) vì nếu hành vi và hậu quả không đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự mà gia đình đặt quá nhiều hy vọng vào đây có thể bị thất vọng và mất thời gian công sức của mình. Trường hợp các bạn cháu gây thiệt hại dẫn đến phải bồi thường thì cha mẹ các cháu là người chịu trách nhiệm bồi thường.
Trân trọng.
